Rusiyanın buğda istehsalında kəskin azalma gözlənilir.

ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi planetimizi təhdid edən hava fəlakətləri fonunda bütün dünyada taxıl yığımı ilə bağlı proqnozları kəskin şəkildə aşağı salıb.

Agentliyin açıqladığı aylıq hesabata görə, ən böyük istehsalçılardan biri olan Rusiyada məhsul yığımı ilkin təxminlərdən 15% və ya 12,5 milyon ton aşağı - 72,5 milyon ton olacaq.

Əvvəl proqnoz 85 milyon ton idi. "SovEkon" analitik mərkəzinin rəhbəri Andrey Sizov qeyd edir ki, uzun illərdir ki, Rusiya üçün reytinqlərdə bu qədər kəskin azalma olmayıb. Sizovun sözlərinə görə, əlverişsiz hava istehsalın azalmasına səbəb olur: "Çox isti hava, xüsusilə Tatarıstan, Başqırdıstan və Orenburq kimi böyük istehsal bölgələrində yaz və qismən payızlıq buğdanın məhsuldarlığına mənfi təsir göstərib".

Qeyd edək ki, Azərbaycan buğda ilə bağlı tələbatını ödəmək üçün idxala üstünlük verir. Bu gün taxıl idxal etdiyimiz əsas ölkələrdən birinin də Rusiya olduğunu nəzərə alsaq, burada buğda istehsalında baş verən azalma ölkəmiz üçün hansı problemlər yarada bilər?

Kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Qadir Bayramlı Cebhe.info-ya bildirdi ki, un istehsalı üçün lazım olan buğdanın xeyli hissəsini xarici ölkələrdən, Rusiya, Qazaxıstan, zaman-zaman Ukrayna, Türkiyədən idxal edirik:

“Həmin ölkələrdən idxal etdiyimiz adətən yumşaq buğdadır və Azərbaycanın böyük dəyirmanları bu yumşaq buğdanı üyütmək üçün qurulub. Zamanında bütün bölgələrimizdə dəyirman şəbəkəsi vardı və o, yerli sərt buğdanı üyüdə bilirdi. Sonra o dəyirmanlar söküldü, dağıdıldı. Bir neçə böyük dəyirman inhisar şəklində qaldı. Biz əvvəlki dəyirman şəbəkəsini bərpa etsək, yerli buğdanı una çevirmək imkanlarımız var. Yerli daha təmiz, kalorili, vitaminlərlə zəngin, faydalıdır, nəinki idxal olunan. O ki qaldı Rusiyaya, bu ölkə həm idxala, həm də ixraca müəyyən məhdudiyyətlər gətirir. Bu, həmişə iqtisadi səbəblərlə bağlı olmur. Ona görə də nəinki kənd təsərrüfatımızı inkişaf etdirməli, həm idxal, həm də ixracat coğrafiyasını genişləndirməliyik ki, bu sahədə bir neçə ölkəyə bağlı qalmayaq”.

Ekspert bildirib ki, ölkəmizdə uzun illərdir orta hesabla 3 milyon tondan artıq taxıl istehsal edilir:

“Onun da təxminən 1 milyon 700 min tonu buğdadır. Təəssüf ki, o buğda əksər hallarda heyvan yemi olaraq istifadə edilir. Əziyyətlə yetişdirilən buğdanın az miqdarda hissəsini un kimi istifadə edirik”.

Digər tərəfdən, hazırda buğda istehsalının artması üçün yeni imkanlar da ortaya çıxıb ki, bu da işğaldan azad edilmiş torpaqların kənd təsərrüfatına cəlb edilməsi ilə bağlıdır:

“Biz həmin 3 milyon yarım ton buğdanı işğaldan azad edilmiş torpaqlardan əlavə istehsal edirik. İndi o istehsalı rahatlıqla 4 milyon tona çatdırmaq olar. Sadəcə ölkəmizdə dəyirman şəbəkəsinin bərpa edilməsi Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyi baxımından çox əhəmiyyətlidir. Bunun üçün xüsusi proqram hazırlanmalıdır. Bölgələrdə orta, bəzən kiçik sahibkarlara imkan verilməlidir ki, dəyirmanları onlar qursun. Dəyirmanları inhisardan çıxarmaq lazımdır. Bu, hədsiz dərəcədə önəmli məsələdir. Bunun üçün həmin dəyirmanları açmaq istəyən şəxslərə uzunmüddətli, ucuz kreditlər verilməlidir. Qardaş Türkiyədə çox böyük dəyirman istehsalı var.

Xüsusilə də Konya vilayətində çox sayda müəssisə var. Həm dəyirman avadanlıqları, həm də mütəxəssislərin yardımından istifadə edib ölkəmizdə ərzaq təhülkəsizliyini daha yaxşı təmin edə bilərik. Rusiyanın idxal-ixracın məhdudlaşdırılması ilə bağlı qərarları olur. Konkret olaraq ərzaq təhlükəsizliyini öz gücümüzə təmin edəcək potensialımız var. Kənd təsərrüfatımız istiqamətini ekstensiv yoldan intensiv yola çevirməlidir. İntensiv təsərrüfat üsullarından istifadə etsək, həm məhsulun həcmi artacaq, həm ixracat imkanları genişlənəcək, həm də nəticə etibarilə istehlakçıları ölkədə yetişdirilən məhsullarla təmin edəcəyik ”.